Criminaliteitspreventie doe je met elkaar en met gedragen regels
Veiligheid is op scholen een belangrijk onderwerp. Conciërges spelen daarbij een cruciale rol, want zij zijn vaak de eersten die met problemen worden geconfronteerd. “Maar ze moeten wel gesteund worden door de directie en het OP”, zegt Gerard Donders, docent bij FiAC. “Een conciërge kan niet in zijn of haar eentje garant staan voor de veiligheid op school.“
”Preventie van kleine criminaliteit begint met het opstellen van regels voor leerlingen en personeel. Hoe wordt er gehandeld als de wet wordt overtreden? Wat wordt er gedaan bij diefstal? Wat doen we als iemand een wapen heeft? Hoe gaan we om met boze ouders? En waar ligt de grens: op welk moment schakelen we de politie in en wanneer wordt het intern afgehandeld? Er mag geen misverstand ontstaan door de ene leerling die iets steelt intern te bestraffen en bij een andere leerling aangifte te doen. Conciërges, leerkrachten en directie moeten één lijn trekken en consequent zijn.”
Schooldirecties zijn verplicht hun visie op veiligheid vast te leggen in een veiligheidsprotocol. Maar uit angst voor imagoschade worden die eigen richtlijnen lang niet overal nageleefd. Directies denken, dat als een school vaak in het nieuws komt omdat er aangifte moet worden gedaan, dit een negatieve uitstraling heeft. Onterecht, zegt Gerard Donders. “Ik denk dat een strikte houding van een school juist een positieve uitstraling heeft. Want dan weet iedereen ‘op die school is het goed geregeld’.”
Centrale rol conciërge
In de praktische uitvoering van het veiligheidsbeleid heeft de conciërge een centrale rol. Dat begint bij het signaleren van incidenten. Vervolgens kijkt hij of zij wat de regelgeving (het beleid van de directie) voorschrijft en daarna wordt dat incident op de voorgenomen wijze afgehandeld. Conciërges kunnen incidenten beter niet zelfstandig afhandelen. Bij voorkeur doen ze dat in overleg met de directie. Daar zijn twee redenen voor. Ten eerste is het dan voor iedereen duidelijk, dat de regels schoolbreed gedragen worden. Ten tweede zal de rest van het personeel zich gesteund voelen door de directie. “Als docenten en OOP’ers weten dat er iets gedaan wordt met meldingen van diefstal of geweldpleging, dan zullen ze dat blijven doen. Bij een directie die regels opstelt en daar vervolgens niet naar wil handelen, zegt het personeel ‘we doen er niks meer mee’.”
Nieuwe risico’s
Door ontwikkelingen in de maatschappij zullen er telkens nieuwe veiligheidsrisico’s ontstaan. Als schoolbestuurders daar alert op zijn en hun visie op veiligheid in overleg met de organisatie voortdurend bijstellen, is dat geen enkel probleem. “Veiligheid is veel meer dan een protocol. Het is een levend document dat door alle geledingen uitgedragen moet worden en waar iedereen in de school op moet kunnen bouwen en vertrouwen”, aldus Gerard Donders.
Wat in de praktijk vaak ontbreekt, is de vertaalslag van beleid naar handelen door de medewerkers op de werkvloer. Hoe zorg je dat een conciërge niet alleen weet wát het veiligheidsbeleid is, maar het ook daadkrachtig en betrouwbaar kan toepassen? Juist dát is het hart van de cursus Sociale veiligheid, toezicht en criminaliteit van FiAC: het versterken van toezichtvaardigheden, kennis van wettelijke bevoegdheden en zelfverzekerd optreden in conflictsituaties en criminaliteitssituaties — vóórdat een incident escaleert.
In drie praktijkgerichte dagen leer je niet alleen welke regels gelden (intern én extern), maar vooral hoe je in de praktijk handelt: bij agressie, diefstal of het signaleren van ondermijning. Daarbij wordt aandacht besteed aan het afstemmen van je optreden met de directie, zodat je niet als een eenzame schakel opereert, maar als volwaardig onderdeel van een eenduidig veiligheidsnet. Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor OOP’ers, conciërges en toezichthouders binnen het VO/BVE/HBO.
Door scholing op dit niveau worden conciërges en toezichthouders méér dan uitvoerders van regels. Zij worden proactieve veiligheidspartners, meedenkend, handelingsbekwaam én zelfverzekerd. En juist dát is de beste garantie voor een veilige, voorspelbare schoolomgeving waar leerlingen, personeel én ouders vertrouwen in hebben.
Meer weten of inschrijven? Bezoek de cursuspagina Sociale veiligheid, toezicht en criminaliteit van FiAC voor data, prijs en inhoud.
